Коронавирусийн халдвараас урьдчилан сэргийлэхийн тулд ДЭМБ-аас гаргасан зөвлөмжүүдийг дагахаас гадна дархлаагаа дэмжих хэрэгтэй хэмээн Эрүүл мэндийн яамнаас мэдээлсээр буй. Дархлааны тогтолцооны талаар дэлгэрэнгүй мэдээллийг энэ нийтлэлээс аваарай. 

Эрүүл байна гэдэг нь “бие махбод, сэтгэл зүй, нийгэм ахуйн хангалуун сайхан байдал” хэмээн 1948 онд Дэлхийн эрүүл мэндийн байгууллага тодорхойлсон байдаг. Үүний нэг чухал үндэс нь дархлаа юм. Хүний биед 13 төрлийн эрхтэн тогтолцоо байдгийн нэг нь дархлааны эрхтэн тогтолцоо.

Ямар нэг байдлаар өвдөх, хямрах зэрэг зовиурт автсан хүний бие махбод өөрийгөө цэвэрлэх, эмчлэх зохицлоор эдгээр бичил биетийг гадагшлуулахыг түүхэн хөгжлийнхөө явцад бий болсон нь дархлааны эрхтэн тогтолцоо буюу цусны цагаан эсүүд байдаг.

Дотоод биеийн дархлаа

Бид өдөр тутамд хэрэглэж буй хоол, хүнсээр дотоод биеийн дархлаагаа хангах боломжтой. Жишээлбэл. Дархлаагаа дэмжихийн тулд юу идэх хэрэгтэй вэ? Үүнд: 

• Самар, ургамлын үр: Эрүүл мэндэд нэн тустай, дархлал дэмжих амин хүчлүүдийн тоонд самранд агуулагддаг Е аминдэм ордог. Самар, ургамлын үрний аль нэгийг өдөрт 100-400 мг хэрэглэхэд хангалттай байдаг.
• Амуу тариа: Бор будаа, овьёос, хүнсний хивэг зэрэг амуу тариан төрлийн хүнсний бүтээгдэхүүнд ислэг, уургаас гадна залуужуулах гайхамшигтай үйлдэл бүхий антиоксидант ихээр агуулагддаг.
• Зөгийн бал ба нимбэг: Хэрвээ дархлаагаа дэмжихийг хүсвэл хүнсэндээ чанартай зөгийн бал болон нимбэгийг нэмж хэрэглэж болох юм.
• Сармис: Зуун зууны турш сармис бүх цаг үеийн хоолны жорны гол хэрэглэгдэхүүн болсоор ирсэн. Сармисны гол нууц нь амт нэмэх төдий биш. Өөрт агуулагддаг дархлал дэмжих амин хүчил, тэжээллэг чанар, халдвар, мөөгөнцөрийн эсрэг гайхалтай үйлчилгээтэй юм.
• Загас: Бие мах бодийн эрч хүчийг сэлбэх амин чухал шимт бодисыг та загаснаас нөхөх бүрэн боломжтой. Учир нь загасанд агуулагддаг Омега-3 амин хүчил нь хүний биед шаардлагатай шимт бодисыг түргэн хугацаанд нөхөөд зогсохгүй, цусны эргэлтийг сайжруулж, эрүүл толигор, гэрэлтсэн тунгалаг царайтай болгох эх үндэс болдог байна.

Гадаад биеийн дархлаа

Хүний хамгийн түрүүнд харагдаж, тодорхойлогддог зүйл нь гадаад төрх байдаг. Тиймээс та гадаад биеийн дархлаагаа дэмжих нь мөн чухал. Үүний тулд юу хийх хэрэгтэй вэ? Өөрийн сонирхлын дагуу биеээ бялдаржуулж, дасгал хөдөлгөөнтэй байх. Жишээлбэл.

• Фитнессээр хичээллэх
• Гүйх
• Дасгал хөдөлгөөн хийх
• Алхах
• Спортын аль нэг төрлөөр хичээллэх зэрэг нь таны дархлааг дэмжинэ.

Сэтгэл зүйн дархлаа

Өвчлөлийн 75 хувь нь тухайн хүний сэтгэл санааны байдлаас хамаардаг. Гэтэл сэтгэл зүйн болоод оюун санааны дархлаагаа хүмүүс бараг анхаардаггүй. Сэтгэл судлаач доктор Ж.Д.Стони /Joshua David Stone/ биеийн дархлаанаас гадна сэтгэл зүй, оюун санааны дархлаа сайн байх нь хүний оюун санаа, сэтгэл зүй, биеийн эрүүл мэндийг хамгаалж чадна үзжээ. Үүнд:

• Стрессдэхгүй, сэтгэлийн зовиургүй байх
• Үргэлж инээмсэглэх, сайн сайхан зүйлс бодох
• Бясалгал хийх гэх мэтээр аль болох тайван байх
• Өөрт дуртай зүйлээ хийж, түүнээс сэтгэл ханамж мэдрэх гэх мэт.