Дэлхийд нэн ховордсон, өндөр уулын экосистемийн гол төлөөлөгч цоохор ирвэс тархсан цөөн газрын нэг нь Монгол орон.

Монгол улс  800-1000 цоохор ирвэстэй, үүний 500-700 нь Алтай-Соёны бүс нутагт амьдардаг. Мөн цоохор ирвэсийн толбо хүний хурууны хээ шиг бодгаль бүрээр өөр байдаг аж. Тус амьтны сонирхолтой баримтуудаас дурдвал:

• Цоохор ирвэс Төв Азийн 12 оронд  тархан нутагшсан
• Дэлхийн нийт цоохор ирвэсийн 20 хувь нь Монголд байдаг.
• Цоохор ирвэс “Улаан ном”-д орсон дархан цаазтай амьтан, агнах хориотой.
• Цоохор ирвэс хад асгатай өндөр ууланд амьдардаг.
• Нутгийн иргэд цоохор ирвэсийг “Өндөр уулын эзэн” гэж авгайлдаг.
• Биеийн урт 103-130 см, жин 23-41 кг.
• 14 метр хүртэл хол үсрэх чадвартай.
• Цоохор ирвэс 10-13 жил насалдаг.
• Эрийг нь гэнд, эмийг гинс, нялх төлийг нь гүем гэж нэрлэдэг.
• Гинс  дунджаар 4 сар хээлээ тээдэг.
• Гүем 2 нас хүртлээ эхийн хамт амьдардаг.
• Аргаль, янгир, тарвага, туулай, мэрэгч амьтдаар хооллодог.
• Ихэвчлэн 2-3 гүем төрүүлдэг байна.

Эх сурвалж: Экологийн Цагдаагийн алба