Covid-19-ийн эдийн засагт үзүүлэх нөлөөтэй холбоотойгоор бизнесийн анхны төлөвлөгөөтэй харьцуулахад компани маань орлогын болон чанарын нэгтгэсэн үзүүлэлтээр 80 хувийн гүйцэтгэлтэй ажилласан. 

• Энэ жилийн онцлох амжилтаас дурдвал бид менежментийн түвшинд маш сайн баг бүрдүүлж чадлаа.
• Шинэ компаниудын хувьд томоохон төсөл, тендерүүдэд хэрэгжүүлэх боломж хомс байдаг бол манайх гурав дахь жилээсээ эхлэн олон улсын байгууллагын хоёр том тендерт ялж, контентоор дамжуулж нийгмийн хандлагыг өөрчлөх, эерэг нөлөөллийг бий болгож зорилготой ажлуудыг гүйцэтгэсэн нь бас нэгэн амжилт байлаа.

Монголын зах зээл жижигхэн учраас оюуны бүтээлийн үнэлэмж, уран бүтээлч хүмүүсийн цалингийн үнэлэмж бага байдаг. Тухайлбал, Монголын зах зээлд хийгдэж буй ажлыг олон улсын зах зээлд хамгийн багадаа 10-20 дахин өндөр дүнгээр үнэлдэг. Тэр ч утгаараа бид ажилчид, уран бүтээлчдийнхээ цалинг өсгөхийн тулд үйл ажиллагааны цар хүрээгээ тэлж дэлхийн зах зээлд гарах ёстой гэсэн зарчмыг баримталдаг. Тиймдээ энэ жилийн хувьд  контентийн салбарт гадны зах зээлтэй хамтран ажиллаж эхэлсэн. 

• Анхны алхмаа Польшийн компанийн контентийг гүйцэтгэгчээр эхлүүлсэн нь creative буюу бүтээлч салбар дэлхийн зах зээл рүү гарах боломж  байгааг харуулж байна.

Цар тахлын нөлөөлөлд автсан 4 сарын хугацаанд манай удирдлагын түвшний 4 ажилтан тодорхой хугацаанд цалингаа авахаас татгалзан, бүсээ чангалж, ур чадвараа нэмэгдүүлэхийн төлөө өөрсдийгөө дайчлан ажиллаж чадсан нь энэ оны хамгийн мартагдашгүй үйл явдал болсон. Компани маань өсөж дэвжихээр, байгууллагаа гэсэн чин сэтгэлтэй эдгээр хүмүүст хамгийн түрүүнд боломжийг олгох ёстой гэсэн итгэлийг бэхжүүлж өгсөн. 

Харин хувийн амьдралын хувьд нөхөр бид хоёр орлого их хэмжээгээр олдог байсан ч хуримтлуулахад суралцаагүй байжээ. Тансаг худалдан авалт ихээр хийх эсвэл бусдад туслах байдлаар мөнгөө үрэлгэн зарцуулдаг байснаа ковидийн үеэр илүү их анзаарсан. Тиймдээ ч гэр бүлийнхээ илүү зардлуудаа танаж, зээлүүдээ амжилттай хаасан. Санхүүгийн сахилга батын тухайд бидэнд хэлж, зөвлөх хүн ч байсангүй, хүн аливаа сорилт тулгарахад эдгээрийг ухаарч зоримог шийдвэр гаргадаг юм байна.

Түүнчлэн ковидийн дэгдэлт дасан зохицох чадвар хамгийн чухал болохыг маш тодоор харуулсан. Магадгүй бидний хүүхэд нас эсвэл зах зээлийн эхэн үе шиг эдийн засгийн нөхцөл байдал хэзээ ч үүсэж болохыг ковид ухааруулж айл өрхүүдийг ухаалаг хэрэглээтэй болгож байгаад талархууштай.

Хувийн зорилгын тухайд, Монголын олон менежер залуусыг Япон улсын 60 гаруй жилийн түүхтэй  хүний нөөцийн институтийн менежментийн хөтөлбөрөөр бэлдэж, олон улсын жишгээр ур чадвараа сайжруулахад нь туслахыг зорьж байгаа. Удахгүй тус институтийн менежментийн хөтөлбөрийн албан ёсны сургагч багшийн лиценз авна. Монголд менежерийг тухайлан бэлтгэдэггүй, хариуцсан ажлаа маш сайн гүйцэтгэж байгаа ажилтнаа менежер болгочихдог, тухайн ажилтанд менежментийн ур чадвар дутагддагаас болж, том зургаар харахад тухайн компанийн процесс доголдох нь бий.

Хоёрдугаарт, дунд шатны 4 менежерээ чадваржуулж, мөн багаа 20-30 хувиар томруулж, ажилтнуудынхаа ур чадварыг нь сайжруулахад түлхүү анхаарч ажиллана. Юуг зорьж байна вэ гэхээр энэ салбарт байгаа хүний нөөцийн чадавх өсөж байж нэг хүнд оногдох цалин хөлсний хэмжээг өсөх учиртай. Аль нэг компани үлгэр жишээ байсны үндсэн тухайн салбарын компаниудын үнэлэмж өсдөг. Тэгэхээр бид чадавхаа илүү сайжруулна гэсэн зорилготой байна. Бүтээлч салбарт ажиллаж байгаа ажилтнуудын чадавх сайжирснаар хүний капиталын цалин хөдөлмөрийн үнэ цэн, хөлс нэмэгдэх ёстой гэсэн зарчмыг компани дээрээ жишиг болгож харуулах зорилготой.

Гуравдугаарт, Номадик контентийн хувьд ирэх онд өмнөх оныхоо орлогоо хоёр дахин нэмэгдүүлнэ гэсэн том зорилго тавьсан. 2021 онд ковидийн эдийн засгийн нөлөөлөл хамгийн өндөр байх болов уу гэж таамаглаж байгаа. Үүний хүрээнд  ирэх ондоо дунд болоод бага орлоготой, эрсдэлийн үеийн гэсэн 3 төрлийн төлөвлөгөөг байгууллага дээрээ гаргасан.

Өөрөөс хамаарах буюу хувь хүний хөгжилтэй холбоотой тавьсан зорилгуудынхаа хувьд бараг 70-80 хувийг биелүүлжээ. Харин цар тахлын хөл хориотой холбоотойгоор засгийн газрын шийдвэрүүдээс болж карьерийн хөгжлийн зорилгуудын гүйцэтгэл нь 10 дөнгөж хүрэх хувьтай 2020 он дуусаж байна. Хил хаах шийдвэр гарсны улмаас би хилийн чанадад 7 сарын турш гацаж, бүтэн сарыг тусгаарлалтад өнгөрөөсөн. Монголд хийх ёстой байсан ажлууд алдагдаж, хайртай хүнтэйгээ хамт байж чадаагүй нь миний хувьд маш хохиролтой шийдвэр байсан. Тодруулбал, би Монголд сэргээгдэх эрчим хүчний эх үүсвэр барьж байгуулах төслийн санхүүжилтэд гадаадаас хөрөнгө оруулалт татахаар ажиллаж байгаа бөгөөд хил хаасны улмаас олон улсын хөрөнгө оруулалт татах боломжгүй болсон. Энэ төсөл амжилттай хэрэгжсэн бол олон зуун хүнийг ажлын байраар хангах байлаа. 2021 онд хохирлоо барагдуулж, даагаа нэхэж дахин оролдоод үзье.

Энэ жилийн үйл явдлуудын эерэг талыг дурдвал хал үзэж хашир суусан гэх үү дээ. Эрсдэл тооцоолол дээр илүү туршлагажсан гэж хэлж болно. Гадаадад гацсан хугацаанд уулзаагүй зарим гэр бүлийн гишүүдтэйгээ уулзаж, хамт байж илүү дотно харилцаа тогтоож чадсан зэрэг эерэг талуудыг олж дурдаж болно.

Эрх чөлөөний үнэ цэнийг илүү их мэдэрсэн гэх үү дээ. Бид өөрт олгогдсон эрх чөлөөгөө үнэлдэггүй, анзаардаггүй юм байна. Хөл хорионы үеэр эрх чөлөөг илүү ихээр үнэлж сурч байна шүү дээ.

1. Эрүүл мэнддээ илүү их анхаарал хандуулна. Ирэх ондоо дасгал хөдөлгөөнийг илүү эрчимтэй, тууштай хийж хоол хүнснийхээ сонголтод ч мөн маш анхааралтай хандаж, амьдралын эрүүл хэв маягийг хэвшүүлнэ.

2. Оюун ухаанаа хөгжүүлэхэд хөрөнгө оруулалт хийнэ. Ирэх онд 20 ном уншиж, сошиал медиагийн хэрэглээгээ багасгаж, байгальтай илүү ойрхон амьдрахаар төлөвлөж байна.

3. Амьд харилцах харилцааг бий болгохыг эрхэмлэнэ. Гэр бүлийн гишүүд болон хайртай найз нөхөдтэйгөө цахимаар харилцахаас илүүтэй аль болох амьд харилцаа үүсгэж хэвшинэ.

4. Карьераа шинэ түвшинд  хүргэнэ. Хөгжүүлж буй төслөө хэрэгжүүлж олон нийтийн хүртээл болгоно.